تمامی کارکنان در هر سازمان، منابع انسانی آن سازمان یا مرکز به شمار می‌آیند. مدیر منابع انسانی شخصی است که مسئول تمامی فعالیت‌ها و امورات مربوط به تک تک افراد شاغل در محل کار است. در این مقالۀ ماپرا می‌خواهیم به تعریف این سِمت و وظایف آن بپردازیم و با هم ببینیم ساختار مدیریت منابع انسانی در رستوران چگونه است.
مدیر منابع انسانی کیست؟
بخش مدیریت منابع انسانی یا HRM (Human Resource Management) یکی از مهم ترین و کلیدی‌ترین بخش‌های هر سازمان به حساب می‌آید. هر چند ممکن است برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها به ویژه آنهایی که تعداد کمی کارمند دارند، واحد مستقل و مدیر جداگانه‌ای برای این بخش نداشته باشند؛ اما حضور این بخش به توسعۀ کسب و کار و بهبود شرایط کارکنان و تحقق اهداف سازمان، کمک شایان توجهی می‌کند. بیایید با هم ببینیم مدیر منابع انسانی در یک سازمان چه تعریفی دارد و اهمیت او برای آن سازمان چیست؟
مدیر منابع انسانی مسئولیت بخش و تیم مدیریت منابع انسانی را برعهده دارد. این نوع از مدیریت فرآیند و رویکردی استراتژیک است که تمامی مسائل و جزئیات مربوط به کارکنان یک سازمان و ارتباط آنها با کارفرما و نهادهای نظارتی را مدیریت می‌کند. HRM اهداف گوناگون و متعددی همچون تأمین سلامت و امنیت کارکنان، توسعۀ مهارت‌ها و دانش نیروهای کار و حفظ رضایتمندی آنها در محیط کار را پیگیری می‌کند.
برای آشنایی بهتر با اهداف مدیریت منابع انسانی، می‌توانیم این اهداف را در چهار دستۀ جداگانه جای دهیم:
- اهداف اجتماعی: مدیر HR تلاش می‌کند تا مسائل حقوقی، اجتماعی و اخلاقی کارکنان را بررسی کرده و در صورت بروز هر گونه مشکل یا چالش، آنها را برطرف سازد. رعایت قوانین اداری در سازمان و نظارت بر رعایت مقررات مربوط به اتحادیۀ مرتبط از جملۀ اهداف اجتماعی مدیریت منابع انسانی است که در تحقق آنها می‌کوشد.
- اهداف سازمانی: هر سازمان برای پیشبرد اهداف خود و توسعه و گسترش آن سازمان، اهداف کوتاه مدت و بلند مدتی دارد. این اهداف باید به کارکنان تفهیم شود و هر شخص در جایگاه خود مجموعه‌ای از وظایف سازمانی را برعهده داشته باشد تا آن اهداف تحقق پیدا کند. استخدام نیروهای لازم برای هر بخش، آموزش‌های لازم به پرسنل، حفظ جایگاه هر فرد مناسب با دانش و توانایی‌هایش و بهره‌مندی از حقوق و پاداش و مزایای متناسب با هر شغل از جملۀ اهداف هر سازمان است که مدیر منابع انسانی در اجرای درست آنها نظارت مستقیم دارد.
- اهداف عملکردی یا وظیفه‌ای:یکی از هدف‌های بخش مدیریت منابع انسانی تعیین استراتژی‌ها و برنامه‌هایی برای عملکرد درست کارکنان در سازمان است. از سوی دیگر، خود این بخش این مدیریتی نیز باید برنامه‌ریزی مشخص و مدونی داشته باشد تا بالاترین میزان رضایت لازم هم از سوی مدیریت سازمان و هم از طرف پرسنل از اقدامات و برنامه‌های آن بدست بیاید.
اهداف شخصی یا اختصاصی: مدیر منابع انسانی در جایگاهی است که باید امین کارکنان باشد و بتواند به مسائل شخصی آنها نیز آگاه باشد و در صورت لزوم مشکلات خانوادگی و شخصی، یاریگر کارکنان باشد. این حمایت سبب می‌شود تا کارکنان بهره‌وری و رضایت بیشتری در محل کار داشته باشند و خود را بخشی از پیکر سازمان بدانند. از سوی دیگر، مدیر HR با هدایت و حمایت کارکنان تلاش می‌کند تا مهارت‌های هر شخص ارتقا پیدا کند که این امر هم در زندگی خصوصی و هم در زندگی حرفه‌ای آن شخص تأثیر زیادی دارد.
ویژگی‌های یک مدیر منابع انسانی حرفه ای
مدیر منابع انسانی مسئولیت سنگینی را برعهده دارد و باید دارای خصوصیاتی باشد تا بتواند به خوبی از عهدۀ وظایف مهم خود بربیاید. یک مدیر منابع انسانی باید در زمینۀ مدیریت، علوم اجتماعی و روانشناسی اطلاعات مناسبی داشته باشد تا بتواند بهترین ارتباط را با کارکنان و مدیریت سازمان برقرار کند. مهارت‌های گفتمان و مذاکره با افراد در کنار اطلاعات کافی دربارۀ قوانین کار و برنامه‌ریزی و دانش لازم برای استخدام افراد نیز از جملۀ ویژگی‌های لازم برای موفقیت در بخش HRM است.
معمولاً رشته‌های تحصیلی که برای دریافت این جایگاه شغلی گزینه‌های مناسبی دارند، از میان رشته‌های مدیریتی مانند مدیریت منابع انسانی، مدیریت بازرگانی و مدیریت کسب و کار، علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روانشناسی انتخاب می‌شوند.
مدیر منابع انسانی چه وظایفی را بر عهده دارد؟
در تعریف مدیریت منابع انسانی وظایف گوناگونی ذکر شده که بسته به بزرگی یا کوچکی سازمان و اهداف هر سازمان می‌تواند تمامی مواردی را که در ادامه خواهیم برشمرد، شامل شود یا بخشی از آنها را. به طور کلی، وظایف این بخش مدیریتی عبارتند از:
- برنامه‌ریزی و تعیین استراتژی‌های لازم بر اساس اهداف و برنامه‌های سازمان و تهیۀ نقشۀ سلسله مراتب برای بخش‌های مختلف
- وجود پل ارتباطی میان مدیریت و کارکنان و انتقال برنامه‌ها به پرسنل و اطمینان از اجرای درست و دقیق آنها با نظارت دائمی بر عملکرد کارکنان
- اجرای سیاست‌های توسعۀ سازمان با استخدام نیروهای جدید و ارتقای دانش و جایگاه کارکنان قدیمی؛ اطلاع‌رسانی برنامه‌ها و خط مشی سازمان به پرسنل تازه جذب شده و یادآوری به پرسنل موجود
- آموزش، رسیدگی به نیازها و ارزیابی کارکنان و فراهم کردن محیطی با حفظ سلامت و امنیت برای آنها
- نظارت بر پرداخت حقوق، مزایا و پاداش کارکنان
- ارائۀ گزارش‌های دقیق و منظم از نحوۀ عملکرد سازمان به مدیریت و تلاش برای برطرف ساختن کاستی‌ها و ضعف‌های سازمان
ساختار منابع انسانی در رستوران‌ها چگونه است؟
در رستوران‌ها نیز مانند سازمان‌های دیگر، مدیریت منابع انسانی می‌تواند بسیار سودمند یا حتا ضروری باشد. چرا که رستوران‌ها ساختارهایی حساس، پیچیده و سرشار از چالش‌های متعدد هستند. رستوران‌ها سازمان‌هایی به شدت انسان‌محورند که کیفیت و سلامت محصولات تولیدی آنها ارتباط مستقیمی با ساختار صحیح مدیریتی و برنامه‌ریزی‌های سازمانی دارد. در رستوران‌ها از کمیّت و کیفیت غذای تولید شده تا شیوۀ برخورد با مشتریان از جملۀ موارد چالش‌برانگیزی است که مدیریت منابع انسانی می‌تواند نقشی بسیار مهم در برطرف کردن این چالش‌ها داشته باشد.
- وظایف مدیر منابع انسانی در رستوران
در بخش قبل، به طور مفصل به شرح وظایف مدیر منابع انسانی پرداختیم. مدیریت منابع انسانی در رستوران نیز از همان اصول پیروی می‌کند و در ادامه می‌خواهیم به شرح جزئیات وظایف این بخش مدیریتی بپردازیم تا آشنایی بیشتری با آن پیدا کنید.
- مدیریت منابع انسانی در رستوران برنامه‌ریزی‌های لازم و تدوین استراتژی‌های مورد نیاز برای هر بخش از رستوران و کارکنان آن را برعهده دارد. مدیر HR شرح وظایف هر یک از کارمندان را به آنها ابلاغ و اطلاع‌رسانی می‌کند و بر انجام درست وظایف و عملکردها نظارت دارد.
- گزینش و استخدام نیروهای جدید که قرار است در بخش‌های مختلف رستوران از ظرفشویی و نظافت گرفته تا آشپزها و سرآشپز برعهدۀ مدیر منابع انسانی است. مدیر وظایف هر تازه‌وارد را به طور دقیق مشخص می‌کند و ساعات و شیفت کاری و میزان حقوق و آداب و قوانین حضور در هر بخش را به او یادآور می‌شود.
- در صورت لزوم، هم برای کارکنان جدید و هم برای قدیمی‌ترها آموزش‌های لازم در نظر گرفته می‌شود تا در هر بخش رستوران، افرادی آگاه و حرفه‌ای مشغول به کار باشند. انتقال بازخوردهای مشتریان نیز در این زمینه می‌تواند در تکمیل آموزش‌ها مؤثر باشد. به این صورت، امکان ارتقای هر یک از پرسنل به جایگاه‌ها و موقعیت‌های بالاتر نیز ممکن می‌شود.
- یکی از مهم‌ترین مسائل در مشاغل مربوط به تغذیه، بحث بهداشت و رعایت دقیق اصول استاندارد بهداشتی است. هم به دلیل سختگیری‌های نهادهای نظارتی و هم بحث وجدانی و اخلاقی در بخش تهیۀ غذا، نظارت بر اصول کنترل کیفی و آموزش و کنترل دائمی پرسنل در رعایت بهداشت از اساسی‌ترین اصول مدیریتی هر رستوران است. مدیر منابع انسانی در این بخش نیز می‌تواند نقش بسیار تأثیرگذاری داشته باشد.
- پرسنل رستوران در معرض انواع خطرات آسیب‌های ناشی از محیط کار هستند. یکی از کارهایی که مدیریت منابع انسانی در رستوران می‌تواند برعهده داشته باشد، مدیریت ریسک کسب و کار است. آموزش‌های مداوم و نظارت بر عملکرد کارکنان می‌تواند در کاهش چشمگیر خطاها و آسیب‌های آشپزخانه بسیار اثرگذار باشد.
- یکی از مهم‌ترین اهداف هر رستوران، کسب رضایت مشتریان و تداوم حضور آنهاست. مدیریت منابع انسانی با جذب و پرورش نیروهای حرفه‌ای و کمک به برقراری ارتباط درست و خوشایند میان پرسنل و مشتریان، به سودآوری سازمان و ارتقای جایگاه و شهرت رستوران کمک شایان توجهی کند.
- مدیر منابع انسانی باید از هر گونه تغییرات در منوی عادی و منو دیجیتال آگاه باشد و بخش کامپیوتر و IT رستوران نیز با نظارت مدیر منابع انسانی، گزارش فاکتور آنلاین و تراکنش‌های مالی آنلاین را به دست بخش حسابداری برساند.
چارت سازمانی کارکنان رستوران
تهیۀ چارت سازمانی دقیق و اصولی در یک رستوران یکی از اساسی‌ترین نقش‌هایی است که مدیریت منابع انسانی می‌تواند آن را به انجام برساند. همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، رستوران‌داری یکی از چالش‌انگیزترین مشاغل به شمار می‌رود و استخدام و نگهداری پرسنل مناسب، می‌تواند در رفع بسیاری از چالش‌ها تأثیر زیادی داشته باشد. مهم است که چارت سازمانی مشخصی وجود داشته باشد تا بر اساس آن، جایگاه هر یک از پرسنل با توجه به گروه شغلی آنها تعیین شده و به هر یک آنها در بخش خود با اطلاعات لازم و حمایت‌های مورد نیاز اعلام شود.
به طور کلی، چارت سازمانی رستوران شامل چهار دسته از کارکنان است:
- نیروهای آشپزخانه (شامل سرآشپز، آشپزها، نیروی تخته کار، سالاد زن و …)
- نیروهای بخش مدیریتی یا اداری (مدیر سالن، صندوقدار و انباردار)
- نیروهای بخش تحویل و سِرو غذا به مشتریان (گارسون‌ها، سالن‌دارها، پیک‌های تحویل غذا و نگهبانان)
- نیروهای بخش تهیه و سِرو نوشیدنی‌های سرد و گرم (باریستا و بارمَن)
جمع بندی
در این مقاله گفتیم که مدیریت منابع انسانی (HRM) قلب تپندۀ هر سازمان است که وظایف و مسئولیت‌های گوناگون و حیاتی را برعهده دارد: از تدوین برنامه‌ها و استراتژی‌های سازمانی گرفته تا استخدام نیروهای جدید و آموزش به پرسنل و نظارت بر عملکرد صحیح سازمان و پرداخت حقوق و پاداش به کارکنان. در صنعت رستوران‌داری نیز مدیر منابع انسانی می‌تواند نقش بسیار مهمی در پیشرفت و سودآوری این سازمان داشته باشد. برای مدیریت بهتر رستوران و پرسنل کافه رستوران خود می توانید از نرم افزار فروش رستوران ماپرا بهره ببرید.