کسب و کار اینترنتی (یا تجارت اینترنتی، فروش اینترنتی، تجارت الکترونیک) به معنی استفاده از ظرفیت اینترنت برای فروش محصولات یا خدمات است. شاید استفاده از این ظرفیت، بی انتها باشد، اما برای ایجاد کسب و کار اینترنتی، باید بتوان آن را به گام هایی خُرد، ضروری و قابل انجام تقسیم کرد. در ادامه 3 گام راه اندازی کسب و کار اینترنتی بحث می شود.
1- انتخاب کانال فروش اینترنتی
نخستین گام برای شروع کسب و کار اینترنتی، انتخاب کانال مناسب برای عرضه محصولات یا خدمات است. کانال فروش، مشابه فروشگاه جایی است که محصولات یا خدمات معرفی می شوند و در معرض دید قرار می گیرند. دو کانال فروش پراستفاده در ایران عبارتند از:
شبکه های اجتماعی
و
وب سایت ها یا فروشگاه های اینترنتی
و از این میان، دو شبکه اجتماعی محبوب که به عنوان کانال فروش نیز استفاده می شوند، اینستاگرام و تلگرام هستند.
مقایسه شبکه های اجتماعی و وب سایت ها به عنوان کانال فروش
هدف از مقایسه شبکه اجتماعی و وب سایت به عنوان کانال فروش، لزوماً انتخاب یکی از اینها نیست، بلکه درک بهتر مزایا و معایب آنها نسبت به یکدیگر است. با این وجود، بدیهی است که گزینش شبکه های اجتماعی به عنوان کانال فروش، اجتناب ناپذیر است، خواه کسب و کار دارای وب سایت باشد و خواه نباشد. آنچه مهم است، شناخت جایگاه شبکه های اجتماعی و وبسایت ها به عنوان کانال فروش است و نه ابزار فروش اینترنتی. چرا که ابزارهای فروش اینترنتی، ویژگی های مشخصی دارند که در کانال های فروش یافت نمی شود و ماموریت این دو متفاوت است.
در ادامه، شبکه های اجتماعی و وب سایت از ابعاد مختلف بررسی شده اند:
رایگان
برخلاف تصور عموم که شبکه های اجتماعی را رایگان می پندارند، تنها در صورتی می توان گفت این رسانه ها رایگان هستند که وقت هیچ ارزشی نداشته باشد. به طور نمونه، وقتی که برای ایجاد تصویر یا ویدئو، نوشتن کپشن، یا به عبارت دیگر تولید محتوا در این شبکه ها صرف می شود، یا وقت هایی که برای پاسخگویی مداوم در دایرکت هزینه می شود. اگر برای انجام و رسیدگی به این فعالیت ها، فرد یا افرادی حقوق دریافت کنند، هزینه ها آشکارتر خواهد شد.
از آن طرف، راه اندازی وب سایت بنا بر نیاز و فعالیت های متفاوت، مشمول هزینه های متفاوتی خواهد بود. علاوه براین، نگهداری و پشتیبانی از آن نیز مستلزم صرف هزینه است. لذا، استفاده از هیچ یک از کانال های مذکور رایگان نیست و بنابر نیاز خود، کسب و کار میبایست هزینه های آنها را تخمین بزند.
جلب اعتماد
هرچند جلب اعتماد تا حد زیادی وابسته به نحوه فعالیت ها و ارائه خدمات کسب و کار و شناخته شدن او است، اما استفاده از ابزارهای مناسب، در مدت زمانی کمتر اعتماد مشتری را جلب میکند. ابزارهایی که نشان دهد، کسب و کار فعالیتی موقتی ندارد و قصد دارد در مدت زمانی طولانی پاسخگوی نیاز مشتریان باشد. از جمله این ابزارها، استفاده از درگاه پرداخت امن در وب سایت و شبکه های اجتماعی است که در ادامه این مقاله بحث شده است.
عمومیت و تبلیغات
در حال حاضر، شبکه های اجتماعی همچون اینستاگرام با بیش از ده ها میلیون کاربر، بستری مستعد برای معرفی محصولات و خدمات و تبلیغات محسوب میشود. البته این دور از انتظار نیست که پیام کسب و کار در صفحه مجازی خود، میان انبوه پیام دنبال کننده های او گم شود. وب سایت نیز برای دیده شدن، به تبلیغات در شبکه های اجتماعی و ایندکس شدن در موتورهای جستجو مانند گوگل وابسته است که عمدتاً از طریق محتوای سئوشده میسر می شود و علاوه بر هزینه، نیازمند دانش فنی نیز می باشد.
دسته بندی و جستجوی محصولات
دسته بندی و جستجوی محصولات منجر به یافتن سریعتر نتایج دلخواه مشتری میشود که در شبکه های اجتماعی این امکان وجود ندارد. در حالیکه در سایت میتوان این قابلیت را لحاظ کرد. با این حال، با مجهز کردن کسب و کار به ابزارهای فروش اینترنتی، این دغدغه نیز برای همیشه رفع خواهد شد.
مدیریت فروش
دسترسی به داده های فروش و گزارش های مالی، از نیازمندی های اصلی برای بقای کسب و کار و تصمیمگیری های آتی است. در صورتی که این امکان به خودی خود در شبکه های اجتماعی وجود ندارد و وب سایت ها نیز باید از افزونه های گوناگون استفاده کنند تا به طور محدود و خام، برخی گزارش ها را در اختیار کسب و کار قرار دهند. محدودیت های بیان شده، همگی به این دلیل است که شبکه های اجتماعی و وب سایت ها، کانال های فروش اینترنتی هستند و نه ابزارهای فروش اینترنتی. لذا، تنها یک گام از سه گام راه اندازی کسب و کار اینترنتی را شکل می دهند.
2- دریافت درگاه پرداخت اینترنتی و امکان خرید آنلاین مشتری
خواه کانال فروش، شبکه های اجتماعی باشد، خواه سایت و فروشگاه اینترنتی و خواه هر دو، داشتن درگاه پرداخت امن و هوشمند برای هر کدام به منظور فراهم سازی خرید آنلاین مشتری و دریافت وجه، گام ضروری دوم برای ایجاد کسب و کار اینترنتی است.
درگاه پرداخت شبکه های اجتماعی چه تفاوتی با درگاه پرداخت سایت و فروشگاه اینترنتی دارد؟
درگاه پرداخت شبکه های اجتماعی، یک لینک کوتاه یا لینک پرداخت مستقیم برای هر محصول یا خدمت است که مشتری با کلیک روی لینک پرداخت شبکه اجتماعی، برند کسب و کار شما، تصویر و مشخصات محصول را خواهد دید و مستقیم به درگاه پرداخت با نام و نشان شما منتقل خواهد شد تا خرید آنلاین خود را تکمیل کند.
اگر کسب و کار، صدها محصول نیز در کانال فروش خود داشته باشد، با این روش بسادگی می‌تواند آنها را از هم تفکیک کرده و وضعیت فروش آنها را در پنل اختصاصی خود بررسی کند و به کسب و کار خود جلوه ای زیبا و حرفه ای دهد.
درگاه پرداخت سایت و فروشگاه اینترنتی، اتصال سایت و فروشگاه اینترنتی از طریق وب سرویس به درگاه پرداخت با نام و نشان کسب و کار است. برای فروش خدمات یا محصولات از طریق سایت یا فروشگاه اینترنتی، اتصال آن به درگاه پرداخت ضروری است. بدین ترتیب، مشتری پس از مشاهده و انتخاب محصول، به درگاه پرداخت اینترنتی برای تکمیل خرید آنلاین خود، منتقل خواهد شد.
3- حفظ مشتری و ارتباط مجدد با مشتری
حفظ مشتری به معنی ارائه مجموعه راهکارهایی به منظور تداوم استفاده مشتری از محصولات و خرید مجدد اوست که خرید بازگشتی نام دارد و یک شاخص بااهمیت برای ارزیابی ارزش و کیفیت محصولات یا خدمات ارائه شده است. حفظ مشتری به عنوان گام سوم راه اندازی کسب و کار اینترنتی، برای ماندن در فضای رقابت ضروری است. این شاخص بیانگر سطح رضایت در باشگاه مشتریان نیز میباشد که بقای آتی کسب و کار را رقم خواهد زد. در ادامه، 7 راهکار حفظ مشتری آورده شده است:
1- ارائه باکیفیتِ محصولات و خدماتِ باکیفیت
2- ارسال پیام های مناسبتی و هوشمندانه
3- اطلاع رسانی مستقیم و به موقع نسبت به محصولات و خدمات جدید
4- امتیازدهی
5- تخفیف دهی
6- اعتباردهی برای خریدهای بعدی
7- نظرسنجی پس از هر خرید
استفاده از شش راهکار آخر تنها در صورت دسترسی به ابزارهای فروش مناسب میسر خواهد شد. این گام، تداوم موفق و کم هزینه کسب و کار را شکل می دهد تا کسب و کار محکوم به پرداخت هزینه های سنگین برای جذب مداوم مشتری و فرسودگی زودهنگام نباشد.
جمع بندی
راه اندازی کسب و کار اینترنتی اگر با آگاهی انجام شود، فرایند پیچیده و زمانبر نخواهد بود و کسب و کار را قادر می سازد در مدت زمان کمی با حذف دغدغه های فعالیت در این بستر، به فروش موردنظر خود دست یابد. در این مقاله 3 گام تا راه اندازی کسب و کار اینترنتی بحث شد که عبارتند از: انتخاب کانال فروش اینترنتی، دریافت درگاه پرداخت اینترنتی و امکان خرید آنلاین مشتری، حفظ مشتری و ارتباط مجدد با مشتری.